Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), TÜİK’in Haziran 2025 Hanehalkı İşgücü Araştırması verilerinden yola çıkarak hazırladığı “İşsizliğin Görünümü Raporu”nu yayımladı. Rapora göre, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı 13 milyon 383 bine ulaştı. Bu, pandemi döneminin de üzerinde bir düzey anlamına geliyor. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 32,9 olarak hesaplandı.

TÜİK’in açıkladığı dar tanımlı işsizlik oranı Haziran 2025 için yüzde 8,6 olurken, bu orana göre işsiz sayısı 3 milyon 47 bin kişi olarak belirlendi. Ancak DİSK-AR, eksik istihdam, umutsuz işsizler ve potansiyel işgücünü de hesaba katan geniş tanımlı işsizliğin çok daha büyük bir tabloyu ortaya koyduğunu vurguladı. Buna göre son bir yılda geniş tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 643 bin kişi arttı.

Kadın işsizliği yüzde 41’i geçti

Raporda, kadın işsizliğine dair veriler de dikkat çekti. Geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 41,2’ye yükselirken, bu oran erkeklerde yüzde 27,6 olarak hesaplandı. Kadınlar aynı zamanda işgücüne katılım oranının düşük olması nedeniyle potansiyel işgücü içinde de yüksek oranda yer alıyor.

Çoğu işsiz işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor

Rapor, işsizlerin yaklaşık yüzde 85’inin işsizlik sigortasından yararlanamadığını ortaya koydu. Bu durum, işsiz kalan milyonlarca kişinin herhangi bir sosyal korumadan yoksun olduğunu gösteriyor. DİSK-AR, işsizlik sigortasının kapsamının dar olduğunu ve işçilerin önemli bir kısmının bu güvenceye erişemediğini belirtti.

Eksik istihdam ve umutsuz işsizler artıyor

DİSK-AR raporuna göre, haftalık 40 saatten az çalışıp daha fazla çalışmak isteyenlerin (zamana bağlı eksik istihdam) sayısı bir yılda 1 milyon 195 bin kişi artarak 5 milyon 118 bine yükseldi. Bu artışın arkasında güvencesiz ve düşük ücretli çalışma biçimlerinin yaygınlaşması yer alıyor.

Bir diğer dikkat çekici veri ise potansiyel işgücü. Yani iş aramayı bırakmış ama çalışmaya hazır durumda olan kişi sayısı. Haziran 2025 itibarıyla bu sayı da 5 milyon 218 bine ulaştı. Raporda, dar tanımlı işsizliğin bu kişileri kapsamadığı ve bu nedenle eksik bir tablo sunduğu belirtildi.

Dar tanımlı işsizlik yatay seyrediyor, geniş tanımlı işsizlik tırmanıyor

Haziran 2023'te 3 milyon 228 bin olan dar tanımlı işsiz sayısı, Haziran 2024'te 3 milyon 253 bine, 2025'te ise 3 milyon 47 bine geriledi. Ancak aynı dönemde geniş tanımlı işsiz sayısı 9,1 milyondan 13,4 milyona çıkarak önemli bir artış gösterdi. Dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki uçurum büyümeye devam ediyor.

Raporda, işgücü piyasasında yaşanan bu geniş çaplı bozulmanın yalnızca dar tanımlı oranlara bakılarak anlaşılamayacağı, politika yapıcıların eksik istihdam, umutsuz işsizlik ve sosyal korumasızlık gibi sorunlara da odaklanması gerektiği ifade edildi.