2026 bütçesinin TBMM Genel Kurul mesaisi bugün başlayacak. 14 gün sürecek mesai süresince iktidarın yıl boyunca yapacağı harcamalar kalem kalem sıralanacak. Yeni bütçede sadece sermayenin ihtiyaçlarının gözetildiğine vurgu yapan Emek Partisi (EMEP), Bakırköy'deki parti binasında konuya ilişkin basın açıklaması yaptı.

2026 bütçesi Mecliste görüşülürken EMEP Genel Başkanı Seyit Aslan, düzenlediği basın toplantısı ile halktan yana bir bütçe için çağrı yaptı. 

Bütçenin, harcamalar için gerekli kaynağın toplumun hangi kesimlerinden toplanacağını, kimlere nasıl dağıtılacağını ortaya koyan, sınıfsal tercihleri yansıtan metinler olduğunun altını çizen Aslan, "2026 bütçesinin 'ruhu' da iktidarın 'Kemer sıkma' programına göre oluşturulmuş: Faizciye, müteahhide, Saray’a, sermayeye bol kaynak bol teşvik; geniş emekçi kesimlerin payına adaletsiz bir vergi sistemi, kaynağın adaletsiz dağıtımı" dedi.
 

Ne emekli düşünüldü ne üretici

Faiz ödemelerindeki artışa dikkat çeken Aslan, bir avuç faizciye 2,7 trilyon lira aktarılacağını, 16 milyon emekli için SGK’ye aktarılacak olan kaynağın ise 1,8 trilyon lira olacağını kaydederek "Bu bütçe çok açık ki emekliden yana değil" dedi.

Kamu özel iş birliği (KÖİ) olarak bilinen projelerin bütçeye olan yükünün 2026’da büyüyerek artmaya devam edeceğini belirten Aslan, "Cebimizden 5 kuruş çıkmayacak' denilerek yaptırılan bu projelere, 2017 yılından bugüne 390 milyar liradan fazla ödeme yapıldı. 2026 yılında da KÖİ projeleri çerçevesinde yaptırılan köprüler, otoyollar, Avrasya Tüneli ve şehir hastanesi müteahhitlerine toplam 238 milyar lira daha ödenecek. 
Geçmeyen, gitmeyen milyonlarca vatandaştan toplanan yüz milyarlarca liralık vergiyi müteahhide cömertçe aktaran iktidar iş çiftçiye gelince çok cimri! Tarım kanunundaki; 'Bütçeden tarıma ayrılan pay GSYH’nin yüzde 1’inden aşağı olamaz' hükmü yine yok sayılacak. Tarım destekleri için öngörülen 168 milyar TL’lik kaynak sadece binde 2 düzeyinde. Kanunda yazanın 5’te 1’i… Bu bütçenin çiftçiden yana da olmadığı ortada!" diye konuştu.

Aslan, "2026’da vatandaştan 13,8 trilyon liralık vergi toplanması hedefleniyor; bunun 8,5 trilyonu tüketimden alınacak, yani dolaylı vergi olacak. Dolaylı vergi demek aslında, gariban emeklinin, asgari ücretlinin süper zenginle aynı miktarda ödediği, patronların tüketirken ödediği bu KDV’yi gider gösterip ödeyeceği kurumlar vergisinden düşebildiği, emekçinin bu şansının hiç olmadığı adaletsiz bir vergi demek! Öte yandan gelir vergisinin yükü de bordro mahkumu emekçilerin sırtında olacak! An itibarıyla açlık sınırının 29 bin 828 TL, yoksulluk sınırının 97 bin 159 TL olduğu ülkemizde 40 bin liranın üstünde ücret ve maaşı olan emekçiler zengin muamelesi görüp yüzde 20, yüzde 27’lik gelir vergisi kesintisiyle karşılaşacak. Bu bütçe halktan yana da değil!" diye konuştu.
 

Saray'a bütçe var, kadın ve çocuklara yok

Saray için günde 58 milyon TL harcanacağını ama "Kadının güçlendirilmesi" adı altında ayrılan payın günlük 51 kuruş olduğunu hatırlatan Aslan, "Başkaca örnekler de sıralamak mümkün ama bu örnek dahi 'Bütçede kadına yer yok' demek için yeterli" dedi. Okullarda çocuklara tek öğün ücretsiz yemek için ayrılan payın sıfır olduğunu, son 12 yılda 800 çocuğun çalışırken hayatını kaybettiğini, çocuk işçiliğiyle mücadele için ayrılan payın da ‘sıfır’ olduğunu belirten Aslan, "Mesleki eğitim' adı altında, sermayeye ucuz emek olarak sunulan yüzbinlerce MESEM’li çocuk için tablo da ortada: Günde 10-12 saate varan çalışma süreleri, asgari ücretin üçte birine denk düşen ücretler, kimisi ölümlü (her ay 15 çocuk ) sürekli yaşanan iş kazaları ve sistematik denetimsizlik nedeniyle çocuklar hayatını kaybediyor! Bu tabloya rağmen milli eğitim bakanı sistemi teşvik edip devam edeceklerini ilan etti. 
Maalesef çocuklara da yok…" ifadelerini kullandı. 

Her alanda sermaye lehin

Güncel verileri değerlendiren Aslan, bu bütçede gençliğe, kamu emekçisine ve asgari ücretliye de yer olmadığını ifade etti. 

Türkiye'nin savaş bütçesinin 2026 yılı için rekor seviyeye ulaşacağını, "savunma" harcamalarına, silahlanmaya 1 trilyon 202 milyar TL, "iç güvenliğe" 953 milyar TL, toplamda 2 trilyon 155 milyar TL kaynak aktarılacağını hatırlatan Aslan, "Buna karşın Milli Savunma Bakanlığının bütçesinde savunma sanayisi işçilerinin yoksulluk sınırının altında çalışmasını değiştirmeye yönelik pay yok. Ki bu işçiler; ağır ve tehlikeli işlerde çalışıyorlar; askeri üretimin en kritik rollerini üstleniyorlar, yüksek katma değer yaratıyorlar, fakat bütçede karşılığını alamıyorlar. Bütçenin neresine bakarsak; orada sermaye lehine bir taraf görüyoruz" diye konuştu.
15 acil düzenleme önerisi

Aslan, halktan yana bir bütçe için acil yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

1. Vergi yükünü geçim derdiyle boğuşan işçi sınıfı ve emekçiler değil kolayca servet edinen sermaye sınıfı üstlenmelidir. Çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi alınmalıdır. Yoksulluk sınırı ve altında ücret geliri olan emekçilerden gelir vergisi alınmamalıdır. ÖTV, KDV gibi tüm dolaylı vergiler kaldırılmalıdır. 
2. Yoksulluk sınırının altında yaşayan emekçilerin elektrik, su, ulaşım gibi temel ihtiyaçları ücretsiz karşılanmalı ve bütçeden pay ayrılmalıdır.
3. Servet vergisi getirilmelidir.
4. Her vatandaşın parasız, nitelikli ve kamusal olarak alabileceği bir sağlık hizmeti için sağlığa yeterli bütçe ayrılmalıdır. Kaynaklar özel hastaneler için kullanılmamalı, aksine özel hastaneler kamulaştırılmalı ve emekçi örgütleri tarafından her anlamda denetlenmelidir.
5. Eğitim parasız, bilimsel, demokratik, laik ve anadilinde olmalı, öğretmen sayısı artırılmalı, çocuklara bir öğün sağlıklı yemek sağlanmalı, okulların koşulları ve kapasitesi teknik ve hijyen açısından geliştirilmeli ve eğitim bütçesi bu doğrultuda artırılmalıdır.
6. Savaşa, askerî harcamalara ve yandaş savaş tekellerine ayrılan bütçe, halkın ihtiyaçları için kullanılmalıdır.
7. Çalışma Bakanlığı bütçesi yeniden yapılandırılmalı, işyeri denetimlerinin düzenli yapılması, işçi sağlığı ve güvenliği önlemlerinin takibi, çocuk işçiliğinin önlenmesi ve gerçek anlamda bir denetim için kullanılmalıdır.
8. Bütçeden çeşitli adlar altında tarikat ve cemaatlere yapılan tüm aktarımlar son bulmalı, bu bağlamda yapılan anlaşmalar iptal edilmelidir.
9. Tarım Bakanlığı bütçesi yeniden yapılandırılmalı, tarımın geliştirilmesi, hayvancılığın desteklenmesi ve küçük üreticilerin korunması için küçük üreticilerin borçları silinmeli, mazot, gübre vb. girdilerde vergi sıfırlanmalıdır.
10. Ücretsiz ve güvenli barınma koşullarının sağlanması için bütçe harcamaları uzun vadeli planlanmalı, güvenilir ve sağlıklı konutların yapımı doğa ve toplum uyumunu gözetecek bir biçimde organize edilmelidir.
11. Tüm bakanlıkların bütçeleri açık ve şeffaf biçimde denetlenmeli, üst düzey bürokrat, bakan, milletvekili, müsteşar ve orduda görev alan tüm üst düzey personelin maaşları kalifiye işçi ücretlerinin ortalamasını aşmayacak şekilde sınırlandırılmalıdır.
12. Cumhurbaşkanlığı bütçesindeki gizli ödenek uygulaması kaldırılmalı, harcamalar şeffaf bir biçimde halka açıklanmalı ve bütçe sınırlandırılmalıdır.
13. Lüks ve şatafattan başka bir manası olmayan, başta Beştepe Sarayı olmak üzere tüm keyfi uçak, otomobil, kiralık bina ve diğer araçlar gerçek bir tasarruf için satılmalı ya da halk için kullanılmalıdır.
14. Faiz ödemelerinin tamamı gözden geçirilmeli ve gerekirse durdurulmalıdır.
15. Bütçe bir bütün olarak işçi sınıfının koşullarını iyileştirmek, sermayenin sömürüsünü sınırlandırmak amacıyla yeniden yapılandırılmalıdır.