Mustafakemalpaşa ve Bursa’da yürüttüğü çalışmalar, hem bir ilçenin hem de bir şehrin kültür hayatına yön vermiş. Bugünlerde ise Koza Kültür Sanat Derneği’nin tiyatro girişimi öncülerinden. Onunla geçmişten bugüne uzanan kültür yolculuğunu, tiyatroya bakışını ve Koza’daki çalışmaları konuştuk. 

Kültür-sanatla yolculuğunuz nasıl başladı ve bu süreç sizi Koza Derneği’ne nasıl getirdi?

1968’de Orhaneli’ye geldim, ‘70 Muhtırası döneminde kooperatif çalışmalarımız nedeniyle yargılandım. 1984’te Mustafakemalpaşa’ya yerleştim, 1995’te emekli oldum. Bir yıl sonra ilçede Kültür Sanat Derneği’ni kurdum ve tam yirmi yıl boyunca bilfiil kültür sanat çalışmalarını sürdürdüm. Konserler, sergiler, tiyatro oyunları… Mustafakemalpaşa’nın kültür
hayatı o dernekle başladı. Benim yönetimde olduğum süreçte yirmi tiyatro oyunu sahnelendi, sayısız sanatçı ve yazar misafir oldu.
Aynı dönemde Patikalar adında bir dergi çıkarttık. On yıl boyunca hem kültür-sanat hem de köyleri tanıtan bir yayın oldu. Yüz yirmi altı köyü tek tek gezip yazdık. Halk da içerikte kendini bulunca dergiye büyük destek verdi. Sonrasında dergiyi kapatarak Bursa merkeze geldim.
Yıllarca sabah akşam süren bu çalışmaların ardından Koza Derneği’ne katıldım ve burada tiyatro grubunu kurduk.

Kemalpaşa’da yirmi yıl boyunca yürüttüğünüz tiyatro çalışmaları nasıl karşılandı?

Başlangıçta bizi izlemeye yirmi kişi gelirdi. Zamanla büyüdük ve halkın desteği artmaya başladı. “Otogargara” oyunu çok büyük ilgi gördü, on seans üst üste oynadık. Dergimizi de Mustafakemalpaşalıların desteğiyle çıkartıyorduk zaten. Neredeyse bütün halk bu çalışmalara katkıda bulunuyordu. Halk, güvendiği insanların peşinden gitmeyi sever; biz de onların güvenini boşa çıkarmadık.

Bugün kültür-sanat etkinlikleri, tiyatrolar vb. faaliyetler şehirlerde AVM’lere ya da özel sahnelere sıkışmış bir durumda. Oysa siz sanatı halka götürmüşsünüz.

Peki sizce bugün tiyatroya erişim ne durumda?

Halkın sanattan anlamadığı konuşuluyor fakat halk aslında sanattan anlıyor. Mesele, ne sunduğunuz, halka ne verdiğiniz. Türkiye’de sanat desteklenmiyor, hatta çoğu zaman engelleniyor. Dolayısıyla vatandaşın ihtiyaç listesinde sanat ya da kitap en son sıralarda yada hiç yok. Özel tiyatrolar biletlerini yüksek fiyatla satıyor. Asgari ücretle geçinen bir insanın tiyatroya gitmesi imkânsız. İstese de ulaşabileceği bir şey olmuyor dolayısıyla. Bunun nedeni siyasal iktidarın tavrı. Metin’lerin Zeki’lerin döneminde büyük hicivler vardı örneğin. Fakat bugün bunu yapmayı bırak, yan bile bakamazsın kimseye. Sanatçılara mesajları şu: “Bana dokunmuyorsan devam et, hatta beni öv ama bana dokunduğun an gidersin.” Bu baskı her alanda hissediliyor.

Koza Kültür Sanat Derneği’nde tiyatro girişimi nasıl başladı?

Koza’da daha önce tiyatro ya da koro yoktu. Biz teklif ettiğimizde çok desteklediler. Başlangıçta biz de “Olur mu acaba?” diye tereddüt ettik ama “Sınır” oyununu sahneye koyunca işin olacağı kesinleşti. Başkanlarımız Erkan Bey ve Ayhan Bey’in de desteğiyle yol açıldı. Biz bu çalışmayı toplumsal bir ihtiyacı görerek aslında başlattık. Çünkü bir ülkede sanat yoksa gelişimin de olmayacağını biliyoruz. Aynı zamanda toplumsal bir istek olan sanata toplumun da aynı zamanda yön vermesi ve katılması gerekir. Bizler de aslında
bunları karşılayabilmek adına giriştik bu işe.

Sizin uzun soluklu ve oldukça iyi geri dönüşler aldığınız bir kültür sanat çalışmaları geçmişiniz var. Peki Bursa’da tiyatro için nasıl bir beklentiniz var?

Bursa’nın köklü bir tiyatro geleneği var. Çok iyi tiyatrocular yetişti, yetişmeye de devam ediyor. Şehirde benim bildiğim 15-20 derneğin tiyatro çalışması var. Biz de önce küçük sahnelerde, sonra daha büyük sahnelerde yer almak istiyoruz. Bizim isteğimiz tiyatronun ulaşılabilir olması, insanlar eşleriyle, çocuklarıyla rahatça gelebilsin, maddi engel olmasın.Tiyatronun yeniden ihtiyaç listesinde yer almasını hedefliyoruz. Çünkü sanat sorgulamayı
teşvik eder, bu da bazı çevrelerin işine gelmez. Bir yandan bu sebepten kaynaklı da ulaşılmaz bir noktada. Gazetecinin sorduğu bir soru ya da tiyatrocunun sahnede bir repliği rahatsız eder. Bunun nedeni iktidarı koruma hırsı. Demokrasinin ülkede ne kadar yerde süründüğünün de göstergesidir bu, ama biz tam da bu yüzden tiyatroyu halkla buluşturmak istiyoruz. Hem ulaşılabir hem de anlaşılabilir bir alan açmak istiyoruz.

İlk oyununuz “Sınır” oldu. Biraz ondan bahseder misiniz?

Tiyatro gönüllülerden oluşuyor. Başta kalabalık bir ekip istedik ama olmadı. Yine de oyun çıkarmak istedik. “Sınır” iki kişilik bir oyundu, Onur Yavaş ve Çağrı Taşdemir oynadı, müziklerini İsmail Hasan Can Coşkun yaptı. Büyük özveriyle çalıştık, ilk oyunumuz çok iyi geçti, ikinci oyunda biletler tükendi. Ayrıca oyun bir dayanışma aracına dönüştü. Örneğin,mahalledeki kadın bando takımının enstrüman ihtiyacını karşılamak için gelirlerini onlara
aktaracağımız bir sahnemiz de olacak. Şimdi “Kabare” oyunu için çalışmalara başladık. Bir yandan da “Sınır” devam edecek. Bursa’nın her yerinde, salon olsun olmasın, bu oyunu oynamak istiyoruz.

“Sınır” savaş karşıtı bir oyun. Bu konunun sizin için ifade ettiği anlam nedir?

Bu oyunu on beş yıl önce Mustafakemalpaşa’da da sahnelemiştim. Güncelliğini hiç kaybetmedi. Sınırın iki tarafında iki düşman asker var. Bu askerler öyle bir dostluk kuruyorlar ki liderlerinin bütün baskısına rağmen savaşa hayır diyorlar, böylece bu dostluk iki halkındostluğuna dönüşüyor.

 Kekil Şimşek’in sözlerinde hem uzun yılların birikimi hem de bugün hâlâ süren bir heyecan var. Onun da dediği gibi, sanat bir ülkenin gelişmesi için itici bir güç. Bursa’da tiyatroyu yeniden halkın ihtiyaç listesine sokmak için uğraşan bu ekip, hem sanatı ulaşılır kılmayı hem de dayanışmayı büyütmeyi amaçlıyor. “Sanat olmadan toplum gelişemez” diyen Şimşek’in inancı, tiyatronun ışığını yeniden çoğaltacak gibi görünüyor.

Üstelik bu inancı sadece sözde kalmıyor; yakın zamanda Barış Mahallesi’ndeki kadın bando takımı için dayanışma amacıyla Sınır oyununu sergileyecekler. Bu etkinlik, sanatın yalnızca sahnede değil, hayatın içinde de birleştirici ve güçlendirici bir rol oynadığının somut göstergesi.